यस वर्ष साउदी अरेबियामा हज यात्राका क्रममा १,३०० भन्दा बढी मानिसहरूको मृत्यु भएको छ जब श्रद्धालुहरूले मरुभूमिको राज्यका इस्लामिक पवित्र स्थलहरूमा अत्यधिक उच्च तापक्रमको सामना गरेका थिए, साउदी अधिकारीहरूले आइतवार घोषणा गरे।
साउदी स्वास्थ्य मन्त्री फहद बिन अब्दुर्रहमान अल-जालाजेलले भने कि १,३०१ मृत्युमध्ये ८३% अनाधिकृत तीर्थयात्रीहरू थिए जसले मक्का पवित्र शहर र वरपरको हज अनुष्ठान गर्न उक्लिरहेको तापक्रममा लामो दूरी तय गरेका थिए।
राज्य-स्वामित्वको अल एक्बारिया टिभीसँग कुरा गर्दै मन्त्रीले ९५ तीर्थयात्रीहरू अस्पतालमा उपचार भइरहेको बताए, जसमा केहीलाई उपचारको लागि राजधानी रियादमा हवाईजहाजबाट पठाइएको थियो। उहाँले भन्नुभयो कि धेरै मरेका तीर्थयात्रीहरूसँग परिचयपत्र नभएकोले पहिचान प्रक्रिया ढिलाइ भएको थियो।
उहाँले मरेका तीर्थयात्रीहरूलाई मक्कामा गाडिएको बताए, तर विस्तृत विवरण दिनुभएन।
मृतकहरूमध्ये ६६० भन्दा बढी इजिप्सियन थिए। काइरोका दुई अधिकारीहरूका अनुसार तीमध्ये ३१ जना मात्र अनाधिकृत तीर्थयात्रीहरू थिएनन्। इजिप्टले १६ वटा ट्राभल एजेन्सीहरूको लाइसेन्स खारेज गरेको छ जसले अनाधिकृत तीर्थयात्रीहरूलाई साउदी अरेबिया यात्रा गर्न मद्दत गरेका थिए, अधिकारीहरूले बताए।
पत्रकारहरूसँग जानकारी दिने अधिकार नभएकाले नाम नबताउने शर्तमा कुरा गरेका अधिकारीहरूले अधिकांश मृतकहरू मक्का अल-मुआइसेम छिमेकको आपतकालीन कम्प्लेक्समा रिपोर्ट गरिएको बताएका छन्। यस वर्ष इजिप्टले ५०,००० भन्दा बढी अनुमतिप्राप्त तीर्थयात्रीहरूलाई साउदी अरेबिया पठाएको थियो।
साउदी अधिकारीहरूले अनधिकृत तीर्थयात्रीहरूलाई कडाईका साथ कारबाही गर्दै दसौं हजार मानिसहरूलाई निष्कासन गरे। तर धेरैजसो इजिप्टका तीर्थयात्रीहरू मक्का र वरपरका पवित्र स्थलहरूमा पुग्न सफल भए, केही पैदलयात्रामा। अनुमतिप्राप्त तीर्थयात्रीहरू जस्तै उनीहरूका होटलहरू थिएनन् जहाँ उनीहरूले अत्यधिक गर्मीबाट बच्न सकून्।
शनिवार जारी गरिएको एक विज्ञप्तिमा, इजिप्टको सरकारले १६ वटा ट्राभल एजेन्सीहरूले तीर्थयात्रीहरूको लागि पर्याप्त सेवा प्रदान गर्न असफल भएको बताएको छ। यसले ती एजेन्सीहरूले तीर्थयात्रीहरूको लागि मक्का यात्रा गर्न अनुमति नदिने भिसा प्रयोग गरेर साउदी अरेबियाको यात्रा गैरकानूनी रूपमा सहज बनाएको बताएको छ।
सरकारले ती कम्पनीका अधिकारीहरूलाई अनुसन्धानका लागि सार्वजनिक अभियोजकसमक्ष पठाएको पनि जनाएको छ।
राज्य-स्वामित्वको अल-अहराम दैनिकका अनुसार, केही ट्राभल एजेन्सीहरू र हज यात्रा अपरेटरहरूले इजिप्टका हज यात्रीहरूलाई साउदी पर्यटक भिसा बेचेका थिए, जसले हज यात्रीहरूका लागि विशेष भिसाको आवश्यकतालाई उल्लङ्घन गरेका थिए। ती एजेन्सीहरूले तीर्थयात्रीहरूलाई मक्का र पवित्र स्थलहरूमा अत्यधिक गर्मीमा अलपत्र छोडिदिएको अखबारले जनाएको छ।
साउदी अरेबियाले वार्षिक पाँच दिने हज यात्रामा सहभागी हुनेहरूका लागि भीड नियन्त्रण र सुरक्षाका उपायहरूमा अर्बौं डलर खर्च गरेको छ, तर सहभागीहरूको विशाल संख्याले उनीहरूको सुरक्षालाई सुनिश्चित गर्न गाह्रो बनाउँछ।
जलवायु परिवर्तनले यो जोखिम अझ ठूलो बनाउन सक्छ। मासाचुसेट्स इन्स्टिच्युट अफ टेक्नोलोजीका विशेषज्ञहरूले गरेको २०१९ को एक अध्ययनले विश्वले जलवायु परिवर्तनका सबैभन्दा खराब प्रभावहरूलाई कम गर्न सफल भए पनि २०४७ देखि २०५२ सम्म र २०७९ देखि २०८६ सम्म हज अत्यधिक खतराको सीमाभन्दा बढी तापक्रममा हुने पाइएको छ।
इस्लामले चन्द्र पात्रो अनुसरण गर्छ, जसका कारण हज हरेक वर्ष करिब ११ दिन अघि आउँछ। २०२९ सम्ममा हज अप्रिल महिनामा पर्नेछ, र त्यसपछि केही वर्षहरू हज जाडोयाममा पर्नेछ, जब तापक्रम सामान्यतया कम हुन्छ।
सामी म्याग्डी, ए. पि., अद्यावधिक: २०२४ जुन २३ : https://apnews.com/article/hajj-heat-deaths-mecca-saudi-arabia-pilgrimage-9f97aae1032b14ada29bbea7108195d3?utm_source=copy&utm_medium=share
